จากผลการจัดอันดับ IMD World Competitiveness ถือเป็นหนึ่งในตัวชี้วัดที่หลายประเทศให้ความสำคัญอย่างมาก เพราะนอกจากจะสะท้อนความแข็งแรงของเศรษฐกิจแล้ว ยังสะท้อนคุณภาพของระบบการศึกษาด้วย โดยข้อมูลสำคัญหลายหมวด เช่น ประสิทธิภาพภาครัฐ ความพร้อมของภาคธุรกิจ และมุมมองของภาคธุรกิจต่อคุณภาพคนไทย ล้วนเชื่อมโยงกลับมาที่ระบบการศึกษาโดยตรง ทำให้ทุกปีผล IMD กลายเป็นเหมือน “สัญญาณเตือน” ว่าประเทศไทยผลิตคนได้ตอบโจทย์ตลาดงานมากน้อยแค่ไหน และภาคเอกชนยังเชื่อมั่นในระบบการศึกษาของเราหรือไม่ ขณะที่คะแนนของคู่แข่งหลายประเทศขยับดีขึ้นต่อเนื่อง ไทยกลับมีแนวโน้มชะลอลงในช่วง 2–3 ปีที่ผ่านมา ทำให้ประเด็นนี้ถูกจับตาเป็นพิเศษ
ดร.อรรถพล สังขวาสี อดีตปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ให้ความเห็นต่อสถานการณ์อันดับความสามารถในการแข่งขันของประเทศไทยในรายงาน IMD World Competitiveness Ranking โดยระบุว่า “ประเทศไทยควรเตรียมความพร้อมอย่างจริงจัง ก่อนเข้าสู่กระบวนการเก็บข้อมูล Survey Data ของ IMD ในช่วงเดือนมกราคม 2569 โดยการสร้างความรู้ความเข้าใจให้กับภาคเอกชนเกี่ยวกับผลการดำเนินการของกระทรวงศึกษาธฺการในรอบปีที่ผ่านมา เพื่อสร้างความมั่นใจในระบบการศึกษาให้แก่ภาคเอกชน”
ดร.อรรถพลกล่าวว่า ตลอด 2–3 ปีที่ผ่านมา ผลด้านการศึกษาของไทยในมิติที่อาศัยข้อมูลจากภาคเอกชนมีคะแนนลดลงต่อเนื่อง สะท้อนว่า “ความเข้าใจของผู้ประกอบการต่อการพัฒนาทุนมนุษย์ ทักษะแรงงาน และคุณภาพระบบการศึกษาไทย ยังไม่เพียงพอ หรือไม่ได้รับการสื่อสารอย่างตรงจุดจากหน่วยงานภาครัฐ” ซึ่งเป็นหนึ่งในจุดอ่อนเชิงโครงสร้างที่ฉุดอันดับของประเทศไทยในหลายปีที่ผ่านมา
อดีตปลัด ศธ. จึงเสนอว่า กระทรวงศึกษาธิการควรเร่งดำเนินการสร้างความรู้ ความเข้าใจ และความร่วมมือกับภาคเอกชนอย่างเป็นระบบ โดยเฉพาะการชี้แจงบทบาทของ ศธ. ใน 4 ประเด็นที่เกี่ยวข้องกับแบบสำรวจความคิดเห็น คือ 1. ความคิดเห็นต่อการศึกษาระดับประถมศึกษาและระดับมัธยมศึกษาที่ตอบสนองต่อความสามารถในการแข่งขันทางเศรษฐกิจ 2. ความคิดเห็นต่อการตอบสนองความสามารถในการแข่งขันทางเศรษฐกิจของการอุดมศึกษา 3. ความคิดเห็นต่อการบริหารจัดการศึกษาที่ตอบสนองต่อความต้องการของภาคธุรกิจ และ 4. ความคิดเห็นต่อทักษะทางภาษาที่ตอบสนองต่อความต้องการของผู้ประกอบการ
ดร.อรรถพล ย้ำว่า “หากประเทศไทยไม่เร่งแก้ไขความเข้าใจคลาดเคลื่อนของภาคธุรกิจ อันดับ IMD ในปี 2569 และปีถัดไปมีแนวโน้มทรงตัวหรือลดลง แม้ประเทศจะมีนโยบายด้านการศึกษาและทุนมนุษย์ที่ก้าวหน้าอยู่หลายด้านก็ตาม” พร้อมระบุว่า การเตรียมการล่วงหน้าก่อนช่วง Survey Data เป็นปัจจัยสำคัญที่หลายประเทศให้ความสำคัญ แต่ไทยยังขาดการจัดการในประเด็นนี้ ทั้งนี้ กระบวนการเก็บข้อมูล Survey Data ของ IMD จะเริ่มขึ้นในเดือนมกราคม 2569 โดยข้อมูลดังกล่าวคิดเป็นสัดส่วนสำคัญต่อคะแนนภาพรวมของประเทศ และมีผลต่อการจัดอันดับความสามารถด้านการศึกษาเป็นอย่างยิ่ง
